PAHAI NI THUCHA

~ Mrs. Redeem Lalremsang, Lecturer, ECT

Pahai Ni hmangtu po po chibai ka bûk cheu. Pa nei ta lo hai lungril takin in khawsawtna kan ṭȃwmpui cheu a. Vawisun hin vȃn tieng thlamuongna ditum tak chang seng dingin ka ditsak cheu. Pathien lunginsietna zarin ka piengna Pa’n a mi la dampui ve a. Tulai a hrisel naw leiin ka umpui deu zing a, ieng chen am Pa ka nei ding ka hril thei bîk der nawh.

Ka piengthara inthawkin Ephesi 6:1-2 naa Pathien thu’n a mi phût angin ka Pa thu awi hi ka tum tlat hlak. A lungril nat zawnga um kan lau a, a rorȇlna hi kan zȃ em em hlak. Ka Pa thu ka zȃwm hin ka ibiek Pathien khawm a lȃwm ti hi ka hrietchieng em leiin. Nuhmei pasal zawng thua le vawisun chena tlin lo taka ka rawngbawl ve na (Bible College) hi ka Nu le Pa thu ang taka fe pei ka nih. Chuleiin, chunga Pathien le hnuoia ka Pathienhai kuoma hin ka nuom tȃwkin kan sȇk theiin ka hriet. Zȃn khat lai khan ka Pa’n “ka hma ka siel em leiin, I tum ang le I ni ding ang khawm ni thei loin ka siem che a, ka duthusȃm ang takin ei um a nih. I chunga hin ka lung a ȃwi em em” a ti a. Chuong neka rimawi chu nau ta ding chun tam naw hlȇng a tih. Ka Pa hi ka unaupa, ka ruolṭha le ka adviser khawm a nih. Hieng po po ka hrilna san chu Nauhai hin ei Pahai chunga ei mawphurna le ei thaw ding ȃwm ei thaw am aw ti hi inngaituo inla ti ka nuom lei a nih.

Ka Pa hi sakhawmi raknaw sienkhawm ka nu hin a’nzȃ thiem em em! Sari’n a pasal Abraham “Ka Lalpa” a ti ang chun a ko em nawh. Ka Nu’n “I Pa’n ka thu zȃwm ve met sien chu tuta nȇk hin hma sȃwnin changkȃng lem ei tih” a ti hlak. Amiruokchu, Pahai khawm hin an theina, varna le an thiemna po poin insung hi an ṭhuoi a ni leiin an rorȇlna ang taka fe pei hi a tlo in a lo ṭhatak a nih.

Chun Pahai hi an pawimaw em leiin, chawimawi an phûna le inpȃk tlak an nina hai hril ding tamtak um sienkhawm, Insunga an mawphurna hai tawite’n hei tarlang ei tih. Vawisun ei ram le Kohran sung enin rorȇltuhai hun laia Israel han Lal nei lo a, mi tinin mani ṭha ti ang peia an khawsak lai hun kha ei hawi ta hle. Pa tak la dam zing si a, Pa nei lo (Thalrau tienga Pa nei lo) insung ei tam taluo hi a pawi. Rorȇltuhai hun laia Lal an nei naw angin, vawisuna sungkuo tam taka hin Pa an um ta nawh. Bible-ah naupa tlanhmang chanchin ei hmu laiin, ei rama ruok chu Pa tlanhmang chanchin hril ding tamtak an um tah. Pa a tlanhmang chun, naupa khawm tlanhmang a ta, pafa tlanhmang an ni el ding a nih. Pa in a hriet tlat dinga ṭha chu, nauhaiin an mi zui pei a nih ti hi. Chuleiin, In tina Pahai hin, anni nuom le nuom naw thu ni loa, Pathienin thlarau le taksaa sungkuo ṭhuoitu ni dinga a ruothai sukpuitling ngei dinga ṭhang an lak a pawimaw. Pa chun ka nauhai hin an lungril taka chawimawi tlak Pa in mi ngai an ti’m? Ka nuhmei le nauhai ta dinga Pa ditum, entawn tlak le suongum ka ni am? Insunga mawphurtu tak ka nina angin, ka Insung hi kan vawi am? ti hai hi ngaituo seng inla.

America Vice-President lo ni hlak Dan Quayle chu kum 12 politics a khȇl sungin ram hran hran le mi hran hran hai hmu in inzin hlak sienkhawm, a thlakhla le ngaipawimaw tak chu an sungkuoa hun hmang tlang hi a nih. Ei rama politician le rorȇltuhai, sakhuo rawngbawltuhai chenin, Dan Quayle a thuhril ang tak hi ni thei inla nuom a um hle. Mani insung ngaisak mi ṭhuoitu ei mamaw. Macdonald chun, “sungkuo tin hi class room a na, Pa po po hi zirtirtu an nih” a tih. Steven Ferrar khawmin, “sungkuo hi Kohran chîn lem a nih a, Pa chu a insunga Pastor dinga ruot a nih” tiin a lo hril.

Chuleiin, sungkuo hrisel, nauhai ta dinga chawimawi tlak, Pa ditum le suongum ni ding chun, Pathien inza mi, a nuhmei le inlaichinna nghet le hrisel nei mi ni a, nauhai ta dinga hun pe hlak mi le, nauhai hne theina dinga hmangruo ropuitak chu Hmangaina a nih ti hre tlat mi chu a nih. Vawisun nia ei nauhai fahrȃna tak chu thlarau tienga entawn ding Pa an neinaw hi a nih. Pa ṭha le Pa ngainat um nauhai milien le miropui tak taka siemlientu Pa tamtak hmu ding an uma inpȃk an um hle.

Ṭhenkhat hai chun an nauhai ta dingin sum le pai ro tamtak tak an maksan pek a, patling le inpȃk um tak an nih. Nisienlakhawm, hieng rosum hai la hung enkawltu ding nauhai thlatlamtuhai chu patlinga tiem ni kher naw ni hai. I nauhai ta dingin ieng ang RO am I maksan pek ding? Joshua 15:19 ei tiem chun Lalpa sipai huoisen Kaleb khan Kanaan rama khan a nauhai kuomah tuihnȃr umna ramhai a pȇk a, tui tlasam ngai lona ding ramah an chȇngtir a. Tuta Pa ni lai zing le Pa la hung ni pei dinghai ta dinga enkhi dingin le entawn tlak a tling hle a nih.

Khawvela rosum tamtak nauhai ta dinga siekhawl chu a ṭha hle ti ei inhmai naw a. Amiruokchu, chu neka ṭul le hlu lem khawvela rosum a boral khawma boral ve ngai lo chatuon chen khawma kang ta ngai lo ding, khawvel thila dangchȃr hai khawm a dawn taphawt hai ta dinga hadamna le dangchȃr nawk ta ngai nawna “Tuihring Vadung” luongna ram Krista ringtu taphawt hai ta dinga Lalpa’n a buotsai ram hi ei nauhai rochung inla, chu rama cheng ding chun ei nau-le-tehai hi ṭhuoilut thei seng inla nuom a um. Khawvela mihriem po po angkhata lengin suolna le indiknawna po po sukre vawng lo nisien khawm thil pakhat chu ei la pawimaw tho tho, chu chu Isu Krista hi a nih.