Pa Ropuina le Mawphurna

By:- Mrs. Lallienzawn

Aw leh, a hma sâ’n vawisûn Pâ hâi nî le inzawmin, Pâ hâi po po ei Lalpâ Isu Krista hmingin chibai ka hung bûk chêu.

Kum dang ang nisien chu Pahai Ni hi Biekinah programe phuisui takin sermon ropui tak takhâi ngâi thlain châwimâwina thilpêk hâi leh, hlim lê lâwm takin ei hmang ngêi ring a um. Sienkhawm, covid hripui inlêng vêl leiin ei thû le hla khawm ni ta loin ei Biekin hâi khârin a um vawng ta â. Chuleiin, mâni umna hmun sengâ Pâ hâi nî hlim le lâwm takâ inlo hmang vê seng dingin ka hung ring cheu a.

Vawi tamtak ei lo hril ta sâ le ei lo hriet ta khawm nisien, Pâ hâi nî ei hmang ṭan dân hi zuk suklang nâwk ka nuom leiin ka hung ziek nawn a nih.

Kum 1909 khan, Spokane Washington hmunâ Mother’s Day an hmangnaa chun nuhmeitê pakhat Sanora Smart Dodd a sermon ngâithlâk chun a lungril a tâwk êm êm â. An urêngâ nâupang tak a pieng ṭumin a nû-in a thîsan â. A nû-in a thîsan hnunga a pâ Henry Jackson Smart-in hmangai le duot takâ an urêng paruk zet el ringum taka a enkawl puitling dân a ngâituo chun,  ‘’Ê khai! Nû hâi chau ni lovin, pâ hâi khawm hin châwimâwi an lo phû hlê a nih, tî a hung ngâituo ta â. A pâ chungâh a lâwm ziet inentirna dingin a pâ pieng champhâ nî tak june 19, 1910 chu Pâ Hâi Nî tiâ inserna hun chu ropui takin an khuo Spokene hmuna chun a lo hmang ṭan ta â. kum 14 liem hnung,1924 kumin America president Calvin Coolidge chun a ram le mipui hâi hrietin a hung thlawp vê ta â. Kum 1966 khan ‘Pâ Hâi Nî’ America ram pumpui huopâ Holiday dingin President Johnson Lyndon chun thu puong a hung insuo  nâwk vê ta pei â, hun le nî a hung inher pei â, President Richard Nixon a hun a hung tlung vê chun, amâ rorêlna hnuoia chun, America ramâ ‘Pâ Hâi Nî’  inserna chu kum tin June thlâ Pathien nî a vawi thumna chu hmang zawm pei dinga sukdetin a hung um ta pei a nih. Chuong chun hmun hran hran a hâi hung indar peiin, eini hâi chen khawmin ei hung hmang phâ ta pei a nih. Henry Jackson Smart a ringumna lê patling takâ  a nâu hâi a enkawlna zârin lê a nâunû Sanora Smart dodd -in a pâ hlutna le a ringumna chu châwimâwi  tlâk a nî ziet a lo hrietna zârin khawvêl pumpui hrietin ‘ Pâ Hâi Nî chu  inserin a hung um ta a nih. En tawn tlâk pâ fâ an va ni ngêi de!

‘Pâ Hâi Nî’ ei hmang le inzawmin, nâu hâi lê nû hâiin, pâ hâi chungâ ei mâw phurna lê  chanvo ei nei hâi hi ei sukdik chie am tî ngâituo ding point tlâwmtê zuk târ lang ei tih.

(1) Ephesi 5:22 . Pathien thûin a mi phût angin ka pasal hi insûngâ lûtak anîna a hin ka’n tuklût chie am? 

(2)  Pathien thûin a mi phût angin ka pasal hma lâknaa hin a ṭhangpui zing hlaktû ka ni am?

(3) Ephesi 6:2.  Pathien thûin a mi phût angin ka pâ hi pâ a nina ang hin ka châwimâwi chie am?

(4)  Pathien thûin a mi phût  angin ka pâ hi pâ a nîna hi inzâpuiâ nuisâwtû ka ni am?

Hieng hâi lê a dang dang hâi hi mânî seng inngâituo pum zingin ‘Pâ Hâi Nî’ hi ei hmang chun hlâwkpui ngêi ei tih ring a um. Chuong ni lovâ, an fel nâwna lê an suksuolna hâi, chau hreâ hun ei hmang a ni chun, an hlut ziet hâi hre chuong nâw’m ei nih. Pa hâiin an mi hmangaina lê an felna hâi leiin ei tlin nâwnâ iengkimâ mi ṭhangpuitû an ni ziet lê inpâk tlâk an nîna tam tak um sien khawm hril sêng chuong nâw’m ei nih. Ieng po khawm nisien, Krîstien sûngkuo ei indin theina dingâ pawimâw lê ṭûl tak chu, nûpâ inthuruol â, inzâ tuoâ ringumna lê,  Pathien thuâ nâu hâi inṭhanglien tîr ding, hun la hung tlung pei dinga khawm annî insûng ngêi khawm siem ṭha thei ding khawpâ, nâunû nâupâ siem puitling chu a nih. Chu ding chun a hmasain pâ hâiin thlarâu tiengâ ṭhuoitû an nina lê lûtak an ninâ hi an hmu chieng lê an hriet chieng a ṭûl a nih. Insûngâ lûtak pâ ka nînaa hin ka nuhmei lê nâu hâi mi’n zâ tlâk lê châwimâwi tlâkin ka nîna hi ka hmang am tî hi pâ hâiin inngâituo vê inlâ nuom a um.

Sâm 127:3. Nâu le tê hâi hi Lalpa-â ei rochan an ni â. Rîl-â râ hi a lâwmman mi pêk a nih, tî thû hi abîkin pâ hâiin ei ngâi pawimâw êm êm ding chu a nih. Pathien thilpêk lâiâ ropui tak, nâu enkawtû dingâ Pathien ruot an nih. Pathien-in enkawltu tlâkâ ngâiin a ruot a nih tî hi theinghil lo ding a nih. Hâusakna hâi, thiemna hâi lê vârna hâi neiin hlâw tam tak hâi hmuin, building ropuitak tak hâiâ chêngin, iengkim neiin tlasam naw inlâ khawm, ei hnunga ei rosum hung enkawltû ding hâi, thlarâuâ ei siem puitling sî nâw chun, hlâwtlingna khingbâi nî’ng a tih.

Josua 15:19 ei en chun, Lalpâ sipai huoisen Kaleb chun Kanân rama khan a nâu hâi kuoma tui hnâr nei umna ram hâi a pêk â, tui tlasam ngâi lo ding rama  inchêngtir tî ei hmuh. Chû leiin, tûtâ pâ ni zing hâi lê la hung ni pei ding hâi tâ dingin entawn tlâk pâ a tling tak zet a nih. Khawvêl rosum nei a ṭhat zing lâiin, khawvêl rosum a bohmang khawmâ bohmang vê ngâi lo ding lê, dangchâr taphawt hâi dâwn ding tui hring vadung luongnâ, Krîstâ ringtû taphawt hâi ta dingâ buotsai chu ei nâu hâi inhlâ’n vê’ng ei tîu. Ieng khawm ka hriet nawh, ka hril thiem nawh tiin inchûktir nâw lâ khawm, inchûktir chu pakhat i nei tho tho. I nâu khawmin an nâu hâi hung inchûktir nâw ve el a tih. Chu chu a nih, inchûktir chu. Nang a nuom lê nuom nâw thû a ni nawh. Pathien-in a ruot chê a nih tî hrein, i mâw phurnâ, inchûkna sin chu thâw ngêi dingin inbuotsai ei ṭul a, chu anga ei thaw chun entawn tlâk pâ ni ngêi bawk ei tih. A insûngâ lûtak pâ ninaa hin, châwimâwi tlâk lê inzâ thei dingin hun ka hmang am tî khawm hi ngâituoin, pâ tak ei ninâ a hin hun hmang ei tîû. 

Genesis 12:1-4 ei en chun, Pathien-in Abraham a ko khan suonlam a siem tî ei hriet nawh. Pathien-in mâksan dingâ a hril tamtak hâi chu mâksanin a suok el a nih. A fêna ding khawm a hriet nawh. Abraham-in Pathien a ringzona lê a thu âwina chu a nâupâ chunga anlang. A pâ -in mâichâmâ inhlân dinga a khuop lâi khawm khan thû âwi takin a um â, a pâ kuomâ inthawkâ a inchûk kha thu âwinâ a nih. Chu nâw khawm chu entawn ding ṭha tak chu, Abraham a chanchin ei tiem chun, Lalpâ ta dingin mâichâm a siemâ tî hi tam tak hmû ding a um.

Chuongang bawk chun Job 1:2-5 ei en chun Job chu zîngkâr inhma takin a tho â, ka nâupasal hâiin thil lo suksuol palin an lungril hâiin Pathien hril se hlau râwi an tih, tî inlâuin an hming kimâ lamin pum râw hmang thil inhlân hâi an hlân hlak tî ei hmu â, a hun tâwp tieng khan, Pathien mal sâwmna a tharâ dawngin, a chân ta hnung hâi po po a hmu kîr nâwk vawng ti ei hmu. Chûleiin, mâichâm siem zing zing lê Pathien râwn zîng zîngâ kalchâwi chu mal sâwmna dawngnâ a nih tî chu Abraham le Job a inthawkin chieng takin ei hmu â nih. Chuong a nî lei chun Pathien ngâisak lovâ dûâmtakâ ditthlangna le hun ei hmang chun boral ngêi ei tih. Lota ngei khawm kha a chanchin ei hang en chun, a Patê zuk tî’ng ei ti ie, Abraham le an inṭheâ inthawk Lotâ-in mâichâm a siem tî khawm hmû ding a um nawh, ei hmu thei chu a ditthlangnâ sodom khuo a khan mi ṭhâ 5 khawm hmû zo a ni nâw thu ei hmuâ a mâkpâ hâi ngêi khawmâ a ṭawngbâu kha fiem thu thâw ang châuin an ngâiâ a nuhmei ngêi khawm khawvêl rosuma hâiâ lung inlêngin hnung tieng a ngha kîra chi lungin a la’n chang nâwk nghâl. Lotâ hlak chu a nâunuhmei hâi lakâ chî thlâin, Amon mî hâi lê Moab mi hâi chu thlâin, vawisun chenâ Israel hâi tâ dingâ hling an la hung ni pei a nih. Chû leiin Pathien mi ruotnâ lê a thupêk hâi zâwm lo lê ngâisak lovâ ei um chun, Pa hlâwsam lê mî hâi tâ dingâ hnawksak ni pal râwi ei tih tî inlâu um tak a nih.

Tû lâi hin ei hei thlîr vêl chun, sûngkuo tamtak chun mal sâwmnâ mi petû theinghilâ a mi pêk mal sâwmna chau buoipui â, Pathien dit zâwng ieng am a nâ tî ngâisak phâk lovâ hun hmang liem mei mei ei um ring a um. Insûngâ pâ takin Pathien hre fu lo, nuhmei khawmâ ngâisak  bawk lo, an nâu hâi ta ding chun inhnêmna ding rêng rêng um nâw nih. Chuong ang Pâ, chuong ang nû chu nî tum nâw hrâm ei tîu. Chuong nêk chun, ei nâu hâi tâ ding khawmâ hun pe vê’ng ei tîu. Ei nâu hâiin ngâi êm êm â ei râwl ngâiâ an um lâiâ ngâisak loâ ei um a ni chun, ei ngâi êm êm huna hun mi pe lo le ei râwl an ngâi bîk nâw hun a la tlung thei a ni tî hrein, thlarâu lê taksa rama khawm nû tak, pâ tak ni thei ngêi dingin ṭhang la thar ei tîu.

Ka lêkha tiemnaa ruol ṭhâ mi pahnî hâiin an pahai lêkha an thawn ka tiem chun ka lungril a tâwk khawp el hieng ang hin â’n ziek.

Charles Sobhraj lêkha thawn, Nang ka pâ i lo nî hi ka vângduoi a nih. Tempul-a fêin i ṭawngtâi hlakâ, sienkhawm, nâupasal pakhat chau i mi nei hi ngâisak loin i um â. Ka tâ dingin ieng khawm i mi siempêk naw â, ui hâi nêkâ ngîr hmun inhnuoiin i mi zâmsan â. Nangâ inthawk ka nei sawng ding umsun chu ka hming i mi phuokpêk hi a nih, Vângduoithlâk takin nang ka hmangâina chê hi ka lungril sûnga hin a um zingâ, chu chu khawm chu lo innghil tum hrâm hrâm vê tâ’ng ka tih, tiin a pâ chu lêkha a thawn â.

A ruol-pâ, Henry Howland ruok chun hieng ang hin a pa lekha a thawn vê thung. Krîstien ṭhatak pâ ka lo nei chê hi ka lâwm ngawt el. Ka tâ dingin i hun hâi nî tin dârkâr hni i mi pêk zie â, i mi ngâisakâ i mi hmangâi bawk. I ṭawngbâuin thû tamtak i mi hril  hâi nêk khawm â, ka hmû thei dingâ i nungchang mâwi tak el i mi’n hmûtir hi a nih ka lâwmnâ, chûleiin, Pathien kuomah ka pâ  ang takin mi siem vê rawh tî’n ka ngên  a nih.

A chungâ lêkhathawn khi ei dawng ding nisien a khâw lem khi’m ei dawng ding âw! pâ tam tak ta ding chun, mânî inthiem lovâ lungril rik tak put khawm ei um el thei. Amîruok chu, hun ṭhâ tlâwmtê ei neisuna hin, inngâi sieâ thiem nâw inchang hun a ni ta nawh.

1 Samuel 30:6 ei en chun, David chu a Pathien Lalpâ-a chun a insukhrât â, râl kutâ inthawkâ a nuhmei le nâuhâi a san suok ang khan, einî khawm ei Lalpâ Pathien-â, insukhrâtin, ei hmêlmâ Setan salâ intâng ei nâu le tê hâi ṭhuoi kîrna sin chu thâw’ng ei tîu.

Josuâ 1:9 ei en chun, thû ka pêk chê annâwm, ieng khawm ṭi nâw rawh hrât tak lê huoi takin um phawt el rawh tî ziek ei hmu. Chûleiin, hrâttak lê huoi takin Setan râl chu do ei tîu. Israel hâi khawm râl an do lâi khan Lalpa’n khuoi hâi dâm hmangin râl a dopui a ni kha. Einî khawm iengam a nih hmangin mi dopui ngêi a tih, tî ring tlatin ṭi lovin huoi takin râl do ei tîu.

Isâi 38:2-5 Hezekiâ chu Lalpâ Pathienin a insûng rêl fel dingâ a hril ei hmu â. Hitakâ ei zuk lâk nuom tak chu, Hezekiâ chun a thil thâw ṭhat hâi suong ding neiin Pathien kuoma an zâwt vêl â, Pathien-in lo hrein, a dam sûng kum khawm kum 15 lâi hielin sukseiin a um tî ei hmu â, nang lê keiin Pathien hriet phâk Pathien ngâisak tlâk lê Pathien dawn tlâk ieng am ei nei â, ei hringna hlak ei thû an nawh. Ei hringnâ lo bo thut ta sien lâ, Lalpâ hmaa ieng am hril tâ’ng ei tâ? Hezekiâ ang a suong tlâk ei nei theina dingin, ei hun neisun hi Pathien pawm tlâkâ hmang seng dingin ei infiel thar â ni. Abîkin pâ hâi, insûngâ lûtak ka nîna le enkawltû ka nîna a hin ka nuhmei ka nâu hâi châwimâwi tlâkin ka nun hi ka hmang chie am tî hi ngâituo thar ei tîu.

Genesis 6 – 8 sûng kha ei en chun Noâ chan chin ziekin a um. Noâ chanchin hi tam chu hriet ding a um nawh, hriet ding tam um nâw sien khawm, Pathien mit tlungâ a umna khan thil tam tak a hril a nih. Noâ hâi sûngkuo hi tam tak an ni â, nâupasal pathum a nei â. Amâ hun lâiâ khawvêl setak kâra fel takin a sûng hâi a lo keiṭhuoi a nih. Lawng an tuk zova tui a hung lêt dinga Pathienin Noâ kuoma an sûngkuoa lawng sûngâ lût dingâ thu a pêk khan, kimtakin an lût theiâ sanhimin an um a nih. Hieng angâ sûngkuo invawng fel hi pâ-in thlarâuâ a enkawl insûnga châu a um thei. Pathien rorêlna tui lêt hmangâ nasatakâ a tlung lâiin, Noâ in le lo, a thil nei tam tak khawm inhmang ngêi a tih. Amiruokchu, a insûng mî hâi chu an him vawng a nih tî ei hriet, Noâ hun lâi angin Pathien rorêlnâ tlung sien khawm, pumpel thei dingâ insung sukfel chu ei mâw phurnâ a nih. Chu ding chun mânî inthununna ṭha tak nei a ṭûl â, tuorsel takâ ṭhang lâk ngâi bawk a tih. A lâmpui inhawi lê tluong a ni kher nâw el thei. Ieng po khawm ni sien, a mâw phurna phur suoktû chun a tû râ a sîk ding a ni â, hnuoiâ a khuol zinnâ a bo pha leh, a insûng Lalpâ dit zâwngâ lo keiṭhuoitû a nî inhre chu a lâwmna tak nî’ng a ti â, Lalpâ-in a mi pêk nâupang hâi leh hi lâi hin kan um la hung ti ngêi a tih. Noâ angâ sanhimna lawng sûngah sûng kimtakâ um ei ni tî inhre hâi lê Josua angâ kei lê ka sûng hâi chun Lalpâ rawng châu a nih kan bâwl ding ti theitû insûng chu ieng ang lâwmin am a hlim ding? 

Genesis 8:21 ei en chun, Lalpâ Pathien-in Noâ mâicham siem rim chu inhnik a tiâ, hnuoi chu mi hriem leiin ṭawngsie inphur nâwk ta ngâi nâw ning ti a intiemnain Sumrisâng mâwitakin a inzâmtir a nih. Chûleiin, Pâ hâi po po hin Lalpâ rim inhnik tî zâwngâ mâichâm siem thei seng dingin fîmkhur takin kalchâwi ei tîu. Pathien-in Noâ hun ah tui lienin a hremâ, Lotâ hun ah mêi lê kâtin a hrem bawk â. Tûlâi huna ieng hmangin am a mi hrem ding tî ei hriet nawh. Ieng ang hremna khawm hung tlung sien, Noâ angâ sandamna lawngâ sûng kimâ chatuon ram Lalpâ-in a hmangai hâi tâ dingâ a buotsai ram chu ei tlung seng theina dingin, a thu tak, ei chan sengah ṭûl lê ṭhâ a tî ang peiin Lalpâ’n mal mi sâwmpêk râw seh. Amen.