Isu’n Fakzawng a Phal Nawh

By:- Rev. Huolthangsei Ṭhiek

Ei thupui “Isu’n Fâk zawng a Phal Nawh” ti tawp el hin a mi barakhai deu khawm a ni thei, mi tam tak ngaituona chu a them ngei ka ring. Ei Pathien thu a ni tak tak am, hang ngâituo tlâng hrim hrim ei tih ie, tiin ka hung thursuok ve chu a ni hih.

1.  Luka 12: 29 “Chun, in fâk dinghai, in dâwn dinghai zawng naw ro, lung âwpinkâiin um bawk naw ro, Khawvêla hnam po povin chuong po po chu an zawng hlak, chuong chu in mamaw tiin Pa vana miin a hriet zing sih a”

2.  Matthai 6:31-32 “Chuongchun, ieng am fâng ei  ta? Ieng am dâwn ei ta? amanih, Ieng silin am um ei ta? ti amanih, lungkham naw ro. Jentailhaiin chuong po po chu an zawng hlak a nih.”

Mihriem a tunga lâwn taphawt hai ngaituona hluotu hmasatak hlak chu fâk ding le dâwn ding dam, incheina sil le bil le in le lo, chêngna ding dam, mani ta dinga changkângna ding taphawt ngaituona hai hi a ni rawp hlak. Chuong ang ang  neinaw le tlasam hai chu mi hmusituma ei ngâi hlak. Anni khawm mi hnuoia uma inngâiin, an ngâidân khawm an hril ngam ngâi nawh. Fâk ding dâwn ding tlasam zing zing chu mi khawma an ṭawng an ngâisak ngâi nawh. Chuleiin, khawvêl mihriem po po el hin sin thawa fâk hmu chu ṭha ei ti senga, taima taka sin thawtu mi nêka hausa hai lem chu ei ngâisângin ei inpâk seng hlak a, thu khawm an nei nuom vieu hlak. Hnuoi rama ding chun, sum hi thilthawtheina le thuneina a ni ve hrim a nih. Chuong ang zawngna chu Jentailhai khawma an thaw hlak a nih, ei changthlangin a mi hril an nâwm. Ei thlatuhai a inthawka, ṭawngsephur ei sawm ve a na, bansan ding an tah, ei ti a nih.

Hieng ang intlânsiekna khawvêla ei um sung hin, “Taimâk mitinin an lawm, kawngin a theida” ti thuvar indik em ema ei ngâi le nâuhai kuoma taimâk inchûktir khawm ei pek seng laia “Isu’n fakzawng a phal nawh” ei ti hi hriet thiem chu an tak deu awm a nih. Amiruok chu, Isu’n a ti a ni tlat leiin, Pathien nau, Kristien hai ta ding chun, fâkzawng a phal naw a nih, ti hi an dikna um dingin ei ringa, ei ngâituo ding a nih. Lo ngâituo ve tam,  mak i ti ve el thei a nih.  Ei thupui a hin “fâkzawng a phal nawh” ei tih a, chu chau chu an le, sil le bil, thil dang po po khawm a la huom vawng ta deu deu a nih aw..! Amiruok chu Um âwl ding tina chu a ni dêr nawh, sin thaw pei lo hai anga thabo ding ei tina a ni dêr naw bawk a nih.

Adam le Evi, mihriem hmasatak hai kha, ei hriet seng angin Pathien thupêk an bâwsiet leiin, ṭawngsie inphurin an uma. An ṭawngsie phur laia pakhat chu, thlansaphul kaia fâkzawng ding a nih. “Chun, Adam kuoma chun, i nuhmei thu i zâwma, thing pakhat a ra i fâk ding a ni nawh, tia thu ka pêk che kha, a ra i fâk leiin hnuoi hi nanga leiin ṭawngsephurin a um tah a nih; i damsûngin  inrimtaka sin thawin a ra chu fa tâng i tih” (Gen.3:17). ‘Inrimtaka sin thawa fâk ding,’ ti tak chu Pathien ṭawngsie a nih. Inlet dan danga chun, “thlansaphul kaia sin thawa fâk hmu ding,” tina a nih. Chu le inzawm chun, thil dang an mamaw po po khawm an hmu theina ding chun, inrimtaka an thaw suok ding tina a ni bawk ding a nih. An fâk le dâwn, sil le bil khawm Pathienin a ngâituo pêk ta sa kha dittâwk a um thei ta nawh a, Eden huon puo tieng khan chu hnuoi khawm ṭawngse phur a ni tah leiin, hlo le buor hai, hling dam, bu le bâl dîphmangtu ding an hung ṭo ṭekṭuk el ni ta âwm a nih. Chuong ang harsatna po po chu ṭawngsephur an ni lei vawng a nih, ti hi ei hriet thei ring a um. Chun, Eden huona an lût nâwk ta nawna dingin, saktieng panga chun, Cherubhai mei kâwlhnâm inleptuo zawk zawk châwiin Pathienin an vêng tir a. Eden huona Hringna thing chu a ra lo fa pal an ta, kumkhuoin hring râwi an tih, ti chu Pathienin anlâu lei niin ei Bible chun a hril a nih, Gen. 3:22-24). Hi lâi thu tak hi a nih, nakie tienga ei thupui huoi taka ei hung hril theina ding chu. Hringna thing venghim tlat kha tuhin chu a vengtuhai khawm an um ta nawh, ti ei hriet a pawimâw hle ding a nih. Hringna thing deihlim hnuoia mi thienghlimhai an châwl ta lem a nih. A famkim la tlung naw sienkhawm ei châwl an tah.

Adam le Evi suola an tlûk hma khan chu sin thawa fâk hmu dinga hrilna a um dêr nawh, an fâk ding chu a umsa, inrimtaka sin thaw ngâi dêr lova fa dingin, Lalpa Pathien-in a siema, hnuoi le a sûnga thilsiem hai chunga rorêlna le enkawlna sin thawa, hâdamtak le inhawi ti taka a umsa fa el ding an nih. An mâwphurna kha, Pathien sin thaw a na, fâk ding zawng an ṭûl naw a nih. Ei pi le puhai lo beiseina, pielral kai, fâisa ring an ti anga hâdam em ema khawsa an nih. Tulâia ei ngirhmun ngaituoin, faisa ring chu ienguola ngai chi chu a ni tah hmel naw khawp el a. Bu suka sepfai ngai ta lova inchaw thei tamtak ei um tah leiin, faisa ring ti chu a ropui ta naw hmel khawp el a nih. Sienkhawm, tienlaia ei pi le pu hai lo khawsakna le an ngirhmun ngaituo chun inhnemna tlak, beiseina khamhrui zamna tham a lo ni tho ni ding a na. Tu ruok hin chu, Pielral kai dinga ei in hisapna ruok hi chu ngirhmun insâng tak, ropuina tieng khawm nasatakin a danglam ta ding a nih.

Aw le, chu tieng chu hun sien, ei hril nuom tak chu Adam le Evi Eden huona an umlai kha, nun thienghlim, inhawi em em (Pathien le inpâwlna), a sie le a ṭha hrim hrim ngâituona le thlier hran ṭûlna um ngâi lo, thienghlim tak el,  ngâituona mawlmang tak si, vervêkna le suol chawkbuoina ṭhang lova khawsa an nih. Pathien Thupêk an hriet poa khan an lung a âwi a, thil dang beisei ding khawm an nei nawh. An mamâw po po an hmu vawnga, an umdân pângngâi nêka changkâng dinga ngaituona hrim hrim an nei nawh. Thlêmna a hung um khan iemani taka changkâng lem dinga inngâituona kha Evi lungrila a hung pieng chau a ni kha. Thlemna tlunghmaa an nun kha a thienghlimin, a hâdam thlâk ding zie chu, tulâi ringtu nuna Pathien Thlarâu le inpâwlna nei ta hlak hai chauin hrein suongtuo thei an tih. Anni kha mâwllâi hun (innocence period) a um an ni leiin, suol an hriet nawh a, a suol le a ṭha ṭhehran ding khawm a la um bawk nawh a, an thienghlim em em a nih. An sin thaw tak chu Pathien thupâk zâwm, “A ram le a felna” sin thaw a nih.

Ei Pathien Thu min chûktir, A ram le a felna chu zawng hmasa lem ro, chuongchun, thildang po po chu a pêk ding cheu an nâwm, ti hi ei tiem ngun pâwl tak khawm ni mei a tih ie, sienkhawm a umzie taka hin ei inṭhung thlamuong thei naw deu seng el hlak hi a pawi khawp el a nih. Pathien thu hi a nina taka ei hmang pha chun, detindona, ngaimuongna, huoisenna, a mi pêka, mi mitmei veng leia dâwizêpna dâm ei hnebân thei a, mania Pathien thu hung tlunghai khawm a khing a khinga thlivir hung hrânghaiin a keisâwi naw bawk a, ngîltakin, Pathien Thutak chu a tlang tlangin a hung in hersuok hlak a nih. Fâk ding zawng Pathienin a phal nawh ei ti hi, a bawplawka lâk chun, hrietthiem intak ngawt a tih. Sin thaw loa fâk hmu thei ding tûm um an ta? ti chu indawnna khan tak el um sa a nih. Chu khêl a, a thaw pei nâwtu chun a fâk khawm fa naw raw seh, ti dâm a la um nâwk bawk si. Bible hi ama le ama an kal ni tâng a ti? Ti ding niin la, an kal nawh, ti chu ei ti nuom dan seng ni nâwk sîng a ta. Chuleiin, fâk le dâwn thu, sil le bil thu lungkham lo dinga dettaka Isu’n a hril el khawm hi umzie neinaw ang el a, ngâizam chi ni nâwng a tih, ei ti a nih.

Eden huona inthawka hnawt dawk an ni khan Adam le Evi kha, ṭawngse phur nihai sien khawm, Pathienin an sinthaw inrim dân ding, fâk an hmu thei dân ding a hril pêk kha, khawvêl mihriem po po chunga khawm a tlung ve a. Pathien Thu a ni leiin, tuchena rimsitaka sin thawa fâk hmu ding chau a inngâina hi a det khawp el a nih. Pathienin a ti ang hrimin, inrimtaka thâwtu chun a fâk ding a hmu a, sin dang dang a khawm a taima hai ta ding chun, ṭawngsephur ni zing siin, hnuoia malsâwmna huotdawk theina dinga Pathien thu chu, mitin, mihriem hai po po chunga an dik vawng hrim a nih.

Tu ruok hin chu, Pathien ṭawngsie, sin inrimtaka thawa fâk hmu chau ding thuthlung ṭawngsie kha, Isu’n a sut tah, Lalpa chu inpâkin um raw seh..! Khânga Isu an hemde a, a hrang a chata, a Pa kuoma a thlarâu an kawltir lâi tak khan, Eden huona Cherubhai khawm kha lâk suokin an um an tah, ti hi ei ngaituo tam naw khawp elin an lang a. Lâwm a um vei leh, ei lâwmna ding hi ei la hmuhmai hlak hi a pawi tak nih. Isu’n a thlarâu an thlâ le inruol khan Tempula puonzar, hmun thienghlimtak le hmun thienghlim daidanna puonzar, Cherub hai lim mâwitaka kera khawng kha a chung tienga inthawkin a hnuoi tieng chen a lo inthlêr suok vawng khan. Hringna thing vênga um chu, Sakeibaknei, David bulpui a thina leiin dâidanna bang Cherub haiin meikâwlhnâm châwia an vêng chu ṭhiek a ni tah. Tuhin chu, hringna thing ra chu ei ta dingin veng ṭit-ṭet an ta nawh a, inhawngsa, loa fâk hmiel hmiel el theia Isu’n a mi pêk an ta leiin, Eden huon a inthawka hnawtdawk a umhai ṭawngse phur, inrimtaka fâk zawng khawm kha, a hun a tâwp ta. Chuleiin, A ram le a felna zawng hmasa ta dingin Isu’n a min chûktir an tah, ti hriet a va pawimaw de..!

Ei sinthawna hai po po hi fâk ei hmu theina ding ni lovin, Pathien sinthawna ni lem sien la. Kohrana ei sinthaw hai khawm hi ei fâk hmuna el dinga thaw ni lovin, Pathien sinthaw, A ram le a felna sin, ni lem ta sien la, sawrkâra sin thaw hai khawm, hlaw lâkna ding ringawta sin thaw ni lovin, a ram le a felna sin thaw ni lem hai sien la ei nuom a nih. Federok-in Plitiks hotuhai ta dinga a hril kha a lo ngâi vê hai chun hre vêng an ta, Minister le MLA hai khawm, an fâk ding an zawng a, ram le hnamin a thawhla thu nasa deuin a hril kha, hril uor chi tak niin an lang. Kohran rama khawm Pastor le thawktu haiin, remchâng hmangin, an fâk ding an zawng hlak leiin, Pathien Kohran an ngê hlak a, anni ngei khawm an hringnun  hlimnatak tak um lovin, hmel suk hlim fâwm inhre ngâwi ngâwiin, thlarâu mi nungchang an insiem fâwma, a tak lê inang thei tak tak lo Pastor hmel tamtak hmu ding an um el thei a nih. Chuong ang mi hai chun mi mitmei an vêng luot leiin, Pathien Thutak an puong suok ngam tak tak ngâi nawh. A san chu an sinthaw kha, an fâk hmuna ah an ngâi tlat leiin, Pathien nêka ṭi ding an hmu râwn êm an nâwm.

A ram le a felna zawng hmasa tuhai ruok chu, chuong ang chu an ni ngâi nawh. Mi mitmei vêngin an buoi ngâi nawh a, Pathien sin an thaw a nih, ti inhrein, an diknaw chu, a ṭûl chun, invettutin an phawr suok el hlak bawk a nih. Mani hming siem tumna lei khawmin, Pathien ram sin thaw hai hi seitak thaw thei a lo ni ve awm ie. Missionary a fe suok dâm chu, mitin ngâisâng an nâwm, amiruok chu “A ram le a felna” sin thaw le mani fâk hmuna dinga sin thaw chu a chi a dang a nih, ti hi ngaituo ding pawimaw tak chu a nih. Sawrkâr le Kohrana sin thawtu ṭhenkhatin, an hlaw lâk theina ding an ngaituo lien tak chun, a sin chu an thaw naw khawmin, an lung a âwi hlak, an thaw theinaw khawma hlaw an lâk phawt chun an lâwm ting el. Chuongang ngirhmuna um tulâi thawktu, zirtirtu, Office kai theilo a um khawm hlaw an hmu chun, an lâwm ting el. Pawi taka nih. Sin zawng haiin, an inhnikna khawm an zawng kher naw hi “A ram le a felna” ei pâw nâw zie an langna a nih. Kohran le Ram le hnamin hma sâwn dinga ei beisei chun, mani inhnikna sin zawng hlak inla, sin khawm Pathien sin thaw a thawin, vânkhup hnuoia sin po po hi Pathien remruotna le a thuneina hnuoi vawng a ni zie le, Ama Pathien sin vawng a ni zie hriet a ṭûl a nih.

Chuleiin, ei fâk hmûna amani, ei mimal hlâwkna ding amani, mani insuk ropuina ding zâwnga ei sina hai remchang ei zawng a ni chun, Pathien theida zâwng tak a nih. Sin po po hi Pathien sin thawna vawng a nih, ti hi hrein, Pathien lâwmna ding, a ropuina ding,  a dit dân le a remtina hnuoia thaw ding ei nih, ti hi ei ngaituo a ṭûl a nih. Ei mamaw a ei ngâi hai po po chu mi pe dinga an tiem sa vawng lem a na. Pathien mi pêk ding hi ei zawnga, ei buoi rak rak hi an dik naw a nih. A ram le a felna zawnga, thaw hmasa ding lem ei na, thil dang po po chu a mi pêk el ding a nih, ti hi ring ngam ei tiu. Ei buoi naw na dingah ei in suk buoia, ei lungkham lo ding lungkhamin buoina ei puntîr hlak a nih. Jentailhai thaw dan kha, ringnawtu hai thaw dan a nih. Ei ni ruok chu Pathien Lalnâuhai, Lalpan a ram sin, a felna thuthlunga sin thaw ei ṭûl, ei mamaw po po mi pe dinga inzo sa a nih. A ram le a felna zawng hmasa naw tu ringtu ni ve si chu, damsung ni hin an dittawk hmu bîk kher naw ni hai, hmua inngâi hai khawm an buoina puntîrna ding chau a hung ni el thei a nih. Tiemtu hai Lalpân Malsâwm raw sen..!