Euphrates Vadung Kang le Khawvel Tâwp

Euphrates Vadung Kang le Khawvel Tâwp
December 21, 2022 Comments Off on Euphrates Vadung Kang le Khawvel Tâwp Article EAC

By:- Rev. Lalkhawlien

“Chun, a parukna chun a berbu chu tuipui Euphrates-a chun a bunthlâk a, chuongchun nisa suokna tieng pang a lal hung dinghai ta dinga lampui chu inzosa a hung ni theina dingin, tui chu a kang intan tah a” (Thupuongsuo 16:12).

Tulai hin Euphrates vadung kang chat leiin khawvel mihriem an buoia, Kristien intihai tak tak an buoi zuol a, Sapram chen khawma Isu hung nâwkna hun a hnai tah, an ti chau khawm ni lovin a hung ta ang hiela so-in-êk an tam. Khi a chunga Pathien thu ziek khi ngun deuvin tiem la, Pathien lungsenna Berbu (lungsenna No) Euphrates vadung chunga bunthlâk thu a hril, ti a chieng hle.

A hrim hrim thu a, Isu’n mithienghlim a lâwr hun ding (Rapchar) hi Kum sang rorêl hma a dingin am ei ngai, Kum sang rorêl hnunga ding? ti hi chieng phawt ding a nih. Eini râwi hin chu Kum sang rorêl hmaa mithienghlim lâwr (second coming) ni dingin ei ring nin ka ngâi.  Ṭhenkhat lem chun Berbu bunthlâk hi Isu hung hnunga thil tlung angin an hril a, chu a ni lem chun vawisâna Kristienhai ku hi Isu’n mithienghlim a lâwr a, a maksan Pâwlhai eini tawl an naw am a ni? an tih.

Thlalêr ram fe thleng vadung pakhat a kang lei el a, Isu a hung nghâl ding anga inchûktir a, mi ei inṭhi hi ei thawsuol naw ding am a ni? Ngaituo chieng a ṭûl. Khawvela thil tlung hai hi Bible le enhme pei a ṭûl. Khawvela hin mihriem du-âm leiin thil danglam tam deu a tlung a, la tlung pei bawk a tih Ram hâusa sa ku hi Pathien thilsiem suksetu an nih. Entirna dingin Khawvel simtienga Pathien-in Khawvel vawng deitu dinga Vûr khal mel tama sa an umtir khawm  boruok pawrche (air pollution/gas) ṭha naw ei insuoktir râwn leiin Boruok chu dei hle sien khawm boruoka tûr a tam leiin Vur khawm inkhal lovin an tui pei tah.

Chu kakhâwk chun tuipuiin khawmuol a chîm chin khawm a hung insâng pei a, thlierkâr chite tehai khawm tuiin a la chîm pil ding a nih. Nisa a luma zuol pei leiin ram ṭhenkhat chu thlalêra hung inchang bawk a tih. Tuipuiin khawmuol a del hi a hung rik pei ding a ni leiin Lir inhnîng a hung zuol pei a, khawvel innghatna (plate) hin rik a ti leiin hmun ṭhenkhat a hung puokkawi a, chu chun Lir inhnîng a suktam pha.

Ram hring ei vât kawl a, thlalêrin an chang a, tui hîpraltu ding ram hring a tlâwm pei leiin mîmkei, tuilien a zuolkâi pei ding. Khawvel hi umna tlâk lovin mihriem du-am leiin a la hung se pei ding a nih. Hriet khawp lovin dam te a siet tieng ei pan mêk a, chuong lâi chun Pathien-in a mithienghlimhai a lâwr chena umna dinga khawvel a misiempek hi hluo tlâk lo, Pathien lungsenna tuor lovin ei la suok san ding chu a nih.

Amiruokchu, thlalêr hmuna Vadung pakhat Tui kang lei ela, Isu hung nghâl dinga inṭhina hmang ruok hi chu thawsuol pal ei tih, ti inlâu a um. Vadung pakhat, Eupharates vadung kang lei el hin Isu chu hung nghâl dinga inchûktirna hi chu a him tâwk nawh.

Euphrates vadung hi Turkey ram a hnâr neiin Turkey, Syria Irag ram a hraw hnungin Persian Gulf (tuipui) ah a luong lût a. A sei zie hi kilometer 450 a sei a nih. Mi tamtak chun tulaia a zuk kang el hi hahipin an hril a. A vadungin a hraw, ramhai hi thlalêr ram tuihnâr tam nawna hmun a nih a. Tulai hin khawvel intlânsiekna chu Tuiluong hmanga Kawlphe tha hi hmang tangkâi tumin hma an lâk mup mup a, chu taka chun an ram sukhnâwngtu dingin Tui khuop (Dam) siemin an insiek nasa hle. Turkey, Syria le Irag khawma an ram ṭâwl êm êm sukhnâwngtu dingin Euphrates vadung hi anni ram zâwn senga tuikhuop tam deu an nei a. Inremna an ziek ang dungzui chun Turkey hin nitin Euphrates vadung tui hi Cubit 500 inṭhe dinga thutiem an ziek a, chu chu zâwm lovin cubit 200, a tâwpa chun cubit 5 chau an suo a, chuong ang deu chun Syria le Irag khawma an intiemna angin tui an insuo nawh.

Hi lei hin Euphrates vadungin a hraw thlalêr, tuihnâr um nâwna hmuna chun a vadung châwmtu ding, tui a kang naw nghâl leh- thilmak a ni naw ding a? Hi thu hi Isu hung ding tâwma tuipui kangchat leh hril zâwm hi an dik ding am?

Euphrates/Tigris vadung inkangchattirtu chu Berbu, Pathien lungsenna no kha Vantirkovin a bunthlâk kha a ni a, tuhin Vantirko hlakin ieng a bunthlâk, ti khawm ei hriet si naw leiin ngaituo a suksei bâk a! Pathien Thu hi ei nuomna lâi lâi lâklawk ding chi ni’n ka hriet nawh. Fîmkhur deu a ṭha naw maw? Saphaiin an hril lei ela âwi vawng ding a ni dêr nawh. Sâphai khu ei nêka var bîk êm êm dinga bel hi thawsuol thei a nih. Hindu pathien, ienga ei ngâilo khawm an vetchil an tam. Vun ngo a hin varna a kawp dêr nawh.

Ei ngâituona inhriem sien ei nuoma, Isu hung tâwma Tlûksan Kohran chanchin pakhat zuk thur dawk ka tih. September 14, 15 khan World Religion Conference, Kazakhstan ram, Palace of Independence, Nurtan Hall-ah a um a. Chutaka chun Roman Catholic Hotu Pope Francis khawm a ṭhang. Hi inkhâwmpui hi Sakhuo pathum: Abrahamic family Religions (Juda Sakhuo, Islam le Kristien Sakhuo) hâiin an keikhâwm a. Unâu sakhuo, tiin an inti-unâu hle a, Kristien sakhuo khawm hi Kristien ti lovin Krislam (Kristien le Islam) keikawpin hming thar an phuok.

Chutaka Pope Francis chun ‘ringna hmunkhat ei ni a, kawng dang dangin Pathien ei biek a, pumkhat vawng ei nih’ a ti awl phawng el. An thupui khêk-in-durpui chu Mihriem inpumkhatna a  ni a, chu Isu chau Sandamtu a ni thu dam chu an hril hnâisâi nawh. Hi ku hi Dân bawsepa thurûk a thawk an naw maw?

Thudang pakhat la hang hril nâwk ei tih: Kur-ân, Muslim sakhuo lekhabu-a chun an zâwlnei suongtawlâwi Muhammed chun Euphrates vadung kang ding thu chu hieng ang hin a lo hril ve: “Khawvel tâwp ding pha chun Euphrates vadung hi hung kang a ta, tui a kang pha chun Rangkachak Tlâng (mountain of Gold), Congo ramah hung inlang a ta. Chu rangkachak tlang chu mihaiin lak tum an ta, rangkachak tlang la ding fe mi za peia 90 (90%) chu thîng an tih” tiin a lo hrillâwk chu tie. Khaw hnungah Islam sakhuo hrilfietu pakhat chun hi rangkachak tlang hi rangkachak tak ni lovin ‘Thâutui’ tam ding zie hrilna ni’n a ngâi. Arab ram hai hi Pathienin Thâutuiin a lo inkhum nasa a. An hausa tâwl rêng a nih. USA pawisa hlutna khawm an vuok hnuoi hle pha rêng a nih. Abraham le Hagar Nâu, Ismael kha Pathien khawma a lunginsiet hrim a ni kha.  Hril ding a tam vieu el. Pathien remruot dan hi mak tak a nih.

Chun, Pathien chun, ṭûl le ṭha a ti angin khawvela hin thilmak a thaw hlak. Tulai hin  Saudi Arabia thlalêr lai hnuoi ṭâwl lai Tuihnâr hring nasatakin anchikdawk a, Thlalêr kha hnuoi hnâwngin a siem leiin thlâi nasa deuvin an chang. Chu bâka chun ieng tik, khaw tika um ngâi ding khawma ring um lo, tuhin Saudi Arabia thlalâr lai Vûr a tla ve tlat. Mak ve tak chu a nih i thlirna mit kha hang mengkal deu khawm a pawi nawh.

Thukharna dingin:
Thuhawngna a ei târ lang Thupuongsuo ziek khi a ngiel a ngâna lâk thei a nih. Anachu hril inzen ding a tam. Hrillâwkna, prophecy hrim hrim chu mi pakhat hrilfie dan ela innghat chi a ni naw a, mi tam ngaidân en a, Baibul pumpui hi râwn a, enmil pei ding. A tawpa chun Thlarau Thienghlimin mit a mi sukvar pêk naw chun fêsuol hi awlsam tak a nih.

Thupuongsuo hrilfie dân thlûr li (the four interpretations of Revelation) hang thur dawk ei tih:
1.  Preterist:( Thil liem tah): Thuphuongsuo lekhabu hi  tienlâi Kristien hmasa hai hun lâia thil tlung a nih. Tienlâi Rom sawrkâr hunlâia Kristien mi tlâwmte chau an ni laia thil tlung a nih, an tih.
2.  Historisist View: ( A ngiel a ngâna tlung ding). Khawvela hin an ziek anga la hung tlung ngêi ding: Pathienin tulâi huna dinga thil tlung ding a phuonglang nin an ngâi. Thuphuongsuoa ziek ang ngêi hin a ngiel a ngâna tlung dik vawng dingin an ngâi..
3.  Futurist: (La tlung ding): Thuphuongsuo bung bul tieng ti naw phawt hi chu hun tâwp, khawvel tâwp tâwm le hnunga tlung kim dingin an bel vawng. (Isu Krista’n, a mithienghlimhai a lâwr pha a tlung dingin an bel vawng.
4.  Idealist: Thuphuongsuo lekhabua ziekhai hi thil beisei-um, thilṭha ngâiven tlâk, suongtuona khawvela mihriem ta dinga thil dit-um, ni thei dinga ngâi ziek khawmna nin an ngâi. Kohran hmasa, tulâi Kohran le thil la tlung ding thlûr bîk lova Pathienin khawvela mihriemhai chunga a thilthaw  hrilna nin an ngâi.

Nang, a ieng tak am i pawm ding? Isu hung nâwk ni ding- Pa chauh hriet dinga hril ni bawk si, a hrie ei tam hin mi a chawkbuoi.